Türkiye’de bakkallik bir ihtiyaçtan dogmustur. Mahalle halkinin bakkala ihtiyaci oldugu için bakkallik isi ortaya çikmistir. Zaman içersinde bakkallik kolay görünen, ilgi çeken, is yapan küçük çapta ticari isletmeler olarak dikkati çekmislerdir. Bundan bir süre önce Sanayi ve Ticaret Bakanligi Türkiye’nin “Esnaf ve Sanatkâlari Profili”ni çikarip yayimladi. Bakanligin bu arastirmasina göre ülkemizde iki milyona yakin esnaf ve sanatkar vardir ve bunlarin yüzde 13’e yakini bakkaldir. Yani Türkiye’de 239 bin 507 bakkal, bayi ve büfe bulunmaktadir. Bakkallarin büyük kesimi de ekonomi ve sanayinin gelistigi Marmara bölgesidir. Bakanligin söz konusu arastirma ve çalismalarina göre Marmara Bölgesinde 60 bine yakin bakkal vardir.
Kahvehaneler gibi bakkallik da bastan beri vardir. Bu süreçte esnaf ve sanatkarlar kesiminde en çok açilip kapanan da bakkallar olmustur. Çünkü gelenek olarak bakkallar müsteri kesimine veresiye vermeden alisverisi saglikli bir zemine oturtamamislardir. Bu yüzden “Bakkalin Veresiye Defteri” önem kazanmistir. Veresiyecilik Bakkali zora sokmustur. Çok veresiye de tahsil edilmeden kalmistir. Bakkallik böylesine de zor bir istir.
Ancak, bakkallari veresiye vermekten daha çok etkileyen ekonomik krizler olmustur. Son ekonomik kriz bakkal esnafini büyük ölçüde vurmustur. Buna büyük marketlerin de açilmasi eklenince bakkallik tümden can çekisir duruma gelmistir. Köylerden kentlere gelip varoslarda bakkal dükkani açarak geçim saglayanlar krizden etkilenenlerin basinda gelmistir. Ancak bakkallari daha çok etkileyen marketler ve köylere kadar satis servislerinin gitmeleri etkilemistir. Köy bakkallari seyyar saticilardan büyük ölçüde etkilenirken sehir bakkallari da marketlerden etkilenerek iflas etmisler yada dükkanlarini kapamak zorunda kalmislardir. Böylece esnaf büyük bir mücadelenin, baskinin içine girmistir.
Marketlerin açilmasi elbetteki ticaret hayatinda bir degisimdir. Ticaret hayatinda müsteri degismis, isletme yada bakkallik degismemisse, degisen müsteri elbet markete gidecektir. Birileri geçen yil bir gazetede “Müsteri degisti esnaf degismedi” diye bir ölçüde market müsterilerini isaret ediyordu. Nitekim günümüzün tartismasi da bu olmustur. Marketler Bakkalligi ortadan kaldirabilir mi?
Bu soruya yanit arayanlar vardir. Bundan bir süre önce Necati Güngör Cumhuriyet’te çikan yazisinda bakkalligin tümden ortadan kalkmiyacagini, köylerde, kasabalarda ve hatta Anadolu’nun geri kalkmis yerlesim merkezlerinde bakkalligin devam edebilecegini söylemistir.
“Çünkü bakkal kasaba ve köylerde toplumun organik bir bagidir.” Bakkal mahalleliye komsudur. Bu nedenle alisveriste bakkal tercih edilecek bir ticaret odak noktasidir. Bugün bu komsuluk hukukuna dikkat edip markete gitmeyen, bakkali tercih eden modern müsteriler vardir. Bu nedenle bakkalligin devam etme sansi vardir. Ancak bakkal da degisen müsteriye göre kendini degistirmek, geleneksel alisveris ve satis biçimini biraz olsun zamana, gidisata uydurmak zorundadir. Ne demis büyüklerimiz: “Zaman degismekle ahkam da degisir.” Biz de, is yerimiz de ve isimizin sekli de degisebilir. Bu nedenle degisime hazir olmaliyiz.
çok haklısınız bende bakkalık yapıyorum iyi kazandırıyor ama sıkıntılı bir iş