ATATÜRK'ÜN KIZ KARDESI KIRKLARELI'NE NIYE GELIP GITTI?

Bilgiye, Atatürk'ün Kirklareli'ne geldiginin unutuldugu 1969 yilinda ulasmistim. CHP'nin 1950 yillarinin ünlü politikacilardan Ordu Milletvekili Ferda Güley'in "KENDINI YASAMAK" adli ani kitabini okurken onun 1944 yilinda Dereköy'ün Çataktepe mevkiindeki 9. nolu Sinir Karakolu'ndan Yedek Subaylik yaptigini, sik sik Kirklareli'ne gidip geldigini, Kirklareli sosyetesinin içine girdigini, bazi toplanti ve törenlerde konusmalar yaptigini bu vesileyle de zamanin Saglik Müdürü Asaf Aydonat'in kizi Jale Aydonat ile anlastigini, daha sonra evlendiklerini, Kirklareli damadi oldugunu okumustum.
Bugün Aral Pasaji olarak kullanilan yerde bulunan ve 1990'li yillarda yikilan Kirklareli'nin ünlü Rum fabrikatörlerinden Dodooglu'nun köskünde oturduklarini, bu köskün bir katinda da C. Savcisi Arif Yüksel'in oturdugunu Atatürk'ün Kiz Kardesi Makbule Atadan'in sik sik buraya misafirlige geldigini ögrenmistim. Ben, C. Savcisi Arif Yüksel'i tanimadim ama Saglik Müdürü Dr. Asaf Aydonat'i, kizi Jale ve Sezer'i yakindan taniyorum. O zaman Jale Aydonat'a "Kirklareli'nin Afroditi" deniyordu.
Atatürk'ün Kiz Kardesi Kirklareli'nde bu aileye niye gelip gitmistir? Bu ailenin disinda Erikler Köyü'ne, Kaynarca kasabasinda evleri hemen kaynagin basinda bulunan ve Kaynarca'nin Beyleri'nden ve de varlikli ailelerinden olan Hamit Yen'lere niye gitmis olabilir? Atatür'ün kiz kardesi siradan bir insan degildir. Atatürk'ün kardesidir, protokolda yeri vardir, koruma altindadir ve özel arabasi, polisi vardir.
Kaynarca'li Hamit Yen'i bende tanimisimdir. Trakyada bir takim hareketlerin içinde yeri vardir. Ailesi 1923 mübadelesinde Yunanistan'in Selanik yöresinden gelmislerdir. Varlikli bir ve itibarli bir ailedir. Imal ettigi Kasar Peynirleri ile Istanbul'da taninmistir ve Isveç'e kasar peyniri ihraç etmistir. Bu ziyaretin nedenlerini arastirirken Hamit Yen'in kizi Mübeccel Valandova ile görüstüm. Makbule Atadan'in kendilerine geldigini, misafir kaldigini, onun geldigi zamanlarda genç bir kiz oldugunu, bu gelis gidislerin nedeninin Selanikten tanistiklari bilgisine dayandigini, fakat bu tanisikligin ötesinde ne oldugunu bilmedigini söyledi. Beraber çekilmis fotograflari oldugunu da belirtti.
Bu fotografi bana Kaynarca kökenli, bankaciliktan emekli Hasan Çeviker temin etti. Ona buradan tesekkür ediyorum. Bu fotograf dün konunun haberiyle gazetede yer almistir. Olayi bir de Mübeccel Hanim'in damadi emekli yarbay Yavuz Mandiraci' ya sordum. Makbule Hanim'in, Hamit Yen'lere geldigini ancak nedenini bilmedigini, bunun konusulmadigini söyledi.
Makbule Atadan, Agabeyi Atatürk'ün himayesinde, devletin korumasi altinda bir kimse oldugunu dikkate alirsak bu ziyaret Selanik'ten tanismanin ötesinde bir yakinlik, uzaktan bir akrabalik anlaminda gelebilir diye düsünüyorum. Atatürk 20 Aralik 1930 tarihinde Belediyede, Belediye Meclisi üyeleri ile yaptigi toplantida kendilerine HEMSERILERIM diye hitap etmistir.
"Sözlüklere göre hemsirelik, ayni sehir halkindan olmak" anlamina gelmektedir. Bu durumda Atatürk'ün Ailesi gerek Hamit Yen gerekse C. Savcisi Arif Yüksel aileleri ile Selanik'ten tanismaktadirlar. Ancak olay ailelerin birbirleriyle akrabalik derecesinde bir yakinlik ve dostluk içerisinde olduklarini göstermektedir.
Yalniz ne var ki Istanbul dogumlu Ingiliz tarih arastirmacisi Andrev Mango 1999 yilinda yazdigi 630 sayfalik "ATATÜRK" adli kitabinda Atatürk'ün akrabalarinin daha çok Yunanistan'in LANGAZA sehrinde bulunduklarini söylemektedir. Olay ve ulasilan bilgi bana göre Kirklareli tarihi için önemlidir. Sayet bu aileler Atatürk'ün yakinlari ya da tanidiklari ise ki bilgiler ve belgeler onu göstermektedir, Kirklareli'ne iskan edilmeyi tercih etmislerdir veya onlari 1923'de özellikle Kirklareli'ne iskan etmislerdir. Kirklareli'nin tercih edilmesi, Atatürk'ün Trakya gezisinde önce Kirklareli'ni tercih etmesinin bu baglamda bir anlami ve bir baglantisi olmak lazim gelir. Olay okuyucularin yorumuna açiktir.
nazifkaracam@gazetetrakya.com